Ruwweg sinds #metoo een ding werd en mijn Google Alert op het woord ‘consent’ mij steeds vaker artikelen toestuurt heb ik dit blog al willen schrijven. Het leek even geinig om me aan de titel “Consent en sex” te wagen… Dat is voor het zoekverkeer misschien leuk, maar dekt de lading niet.
Binnen de sociocratie is het nemen van een consent-besluit een van kernprincipes. Maar wat is dat dan, consent? Als ik Google Alert mag geloven wordt het begrip consent vooral gebruikt in de context van a) het hebben van seks en b) rondom medische beslissingen. En natuurlijk Cookie-meldingen, maar die pikt Google niet op.
Consent is in het Engels gewoon een woord:
consent [kuh n-sent] http://www.dictionary.com/browse/consent (geraadpleegd feb 2024)
1. to permit, approve, or agree; comply or yield (often followed by to or an infinitive):
He consented to the proposal. We asked her permission, and she consented.
Het woord wordt in het Nederlands meestal vertaald met “toestemming” en soms jammer genoeg met “het eens zijn”. Ik schrijf ‘jammer genoeg’ omdat dit volgens mij de lading niet dekt. In de medische gaat het bijvoorbeeld vaak over ‘toestemming vragen via een geïnformeerde geen-bezwaarprocedure’. Dat dekt wat mij betreft de lading veel beter: Consent is een geïnformeerd geen bezwaar.
We kunnen ons wel indenken waarom dit belangrijk is bij de vragen rondom medische beslissingen. De situatie is hierbij ongelijk. De een heeft medische kennis, de ander niet. De gevolgen zijn ook ongelijk, toch moet een beslissing gelijkwaardig genomen worden. Het besluit dat je neemt, zal ook niet altijd datgene zijn wat je het liefste zou willen. Wel neem je het best haalbare besluit voor deze specifieke situatie, voor deze betrokkenen, op dit tijdstip.
Geïnformeerd geen bezwaar is inderdaad ook belangrijk in de context van intimiteit. Ongeacht in hoeveel tinten grijs je wilt denken: het principe van consent is een belangrijk uitgangspunt voor gezamenlijke, gelijkwaardige beslissingen, zeker voordat je jezelf blootgeeft. Zeker niet alleen tussen de lakens! Als je geen consent kunt geven aan wat er gaat gebeuren, dan gaat er - op z’n zachts gezegd - iets mis.
Nu zou je natuurlijk de vraag kunnen stellen: Is “geen bezwaar” niet een beetje minimaal? Lijkt dat niet een beetje te veel op “Geen nee is dus een ja”? Veel van de artikelen die Google Alert richting mijn inbox dirigeert zijn onderdeel van de discussie rondom grensoverschrijdende situaties. Is er consent als je geen grens trekt door nee te zeggen, geen bezwaar uit? Wie daar langer dan twee tellen over nadenkt, zal zich beseffen: zeker niet! Deze video illustreert dat ook mooi:
Hoe verhoudt zich dit dan tot ‘consent = geïnformeerd geen bezwaar’? Mist er niet een zeker enthousiasme? Een enthousiasme dat jij bij seks https://www.pushkin.fm/podcasts/come-as-you-are/consent-and-enthusiastic-maybe zeker wil zien, maar ook bij andere onderwerpen waarbij je samen iets wilt bereiken. Dat gezegd hebbende: enthousiasme komt niet uitsluitend kijken bij dingen die jij het allerliefst wilt doen. Je kunt ook enthousiast worden van iets voor aan ander doen.
Consent geef je aan een besluit op het moment dat je geen bezwaar meer hebt. Je GEEFT het, dit kun je niet zomaar omdraaien! Het is geen consent, als je geen ruimte krijgt om nee te zeggen. Het is niet automatisch consent, als er geen bezwaar geuit wordt. Een consent-besluit geeft ruimte om een stap in elkaars richting te doen. Daarbij het gezamenlijk doel voor ogen houdend en na het wegnemen van bezwaren.
Al met al is consent is een heel bruikbaar concept, in heel veel uiteenlopende situaties! Dat was meer mensen opgevallen http://everydayfeminism.com/2015/11/practice-consent-beyond-sex/ . Want, en daar slaat dit artikel uit het NRC https://www.nrc.nl/nieuws/2017/11/10/erotische-grenzen-verleggen-doe-je-zo-13954526-a1580771 de spijker op de kop:
“Als we ons veilig, begrepen en gerespecteerd weten, durven we onze grenzen sneller op te zoeken en te verleggen.”
Betekent het opzoeken en verleggen van grenzen niet ook groei, ontplooiing, ontwikkeling … ook ver, ver buiten de seksuele context?!
